Nie trzeba udowadniać, że rynek gier rozwija się w niezwykle dynamicznym tempie. Z jednej strony powstają coraz to bardziej zróżnicowane gatunki i rozwiązania artystyczne oraz techniczne w obrębie gier, z drugiej technologia i sprzęt nie zwalniają kroku i wciąż zaskakują nas innowacjami. Gry są dostępne w różnych przestrzeniach – od zacisza własnego domu przez długie podróże po… stoliki dla dzieci. Jaki ma to wpływ na tłumaczenie gier?

Tłumacze gier w gąszczu platform i sprzętu

Czy fakt, że gra będzie wydana na komputery osobiste, a nie na urządzenia mobilne ma wpływ na tłumaczenie? W lokalizacji gier znajomość kontekstu, w którym pojawia się tekst, jest niezbędna nie tylko w celu uniknięcia groteskowych scen z nieadekwatnym tłumaczeniem czy niespójnościami gramatycznymi – lecz także jest konieczna do spełnienia wymogów formalnych albo uwzględnienia aspektów technicznych.  

Przykładowo gry wydawane na konsolach przechodzą rygorystyczny proces weryfikacji terminologii a, tak jak w tłumaczeniach technicznych, zgodność nazw elementów w instrukcji (lub innych odwołaniach) z nazwami rzeczywiście występującymi w programie czy sprzęcie bezpośrednio wpływa na komfort i bezpieczeństwo gry (nie wspominając nawet o odpowiedzialności prawnej przy wypadku spowodowanym nieprawidłowym użytkowaniem sprzętu – na przykład kontrolerów).    Różne platformy gry to także kwestie dostosowania tekstu pod kątem technicznym. Na co tłumacze gier podczas pracy powinni zwracać uwagę?  

Od click and tap po slide and drag

Do najważniejszych różnic między platformami do grania z pewnością należy sterowanie. Ten aspekt podczas tłumaczenia wymaga od nas krytycznego podejścia. Twórcy niekiedy starają się stworzyć uniwersalne instrukcje: na przykład Press A – w tłumaczeniu jednak musimy wiedzieć, czy chodzi o klawisz, czy przycisk, a jeśli przycisk, to czy na ekranie dotykowym, czy też na fizycznym kontrolerze.   Co więcej, w lokalizacji gier rzadko kiedy tłumaczymy teksty źródłowe słowo w słowo. Zawsze musimy mieć na uwadze, czy dany tekst będzie czytelny dla gracza. Weźmy prostą grę, w której zadaniem gracza jest przesunięcie klocka w prawo. Informacje o sterowaniu na każdej platformie będą brzmiały ciut inaczej… Nie bez przyczyny coraz więcej twórców zamienia pisane komunikaty na animacje gestów lub symbole przycisków albo klawiszy 😉  

Uwzględnienie UX i UI

  Oczywiście z różnicami między sprzętami, na które są wydawane gry wiąże się także odmienne wyświetlanie tekstu. Na urządzeniach mobilnych miejsca na tekst będzie o wiele mniej niż na konsolach podłączonych do telewizorów o rozdzielczości 4K. Podobnie jak w przypadku gier wydawanych na urządzenia obsługujące rzeczywistość wirtualną… Język polski jest od angielskiego dłuższy średnio o 30%, dlatego kiedy wiemy, że gra będzie grą VR albo zostanie wydana na urządzenia mobilne, przy niekoniecznie skalowalnym interfejsie, musimy się liczyć z tym, że dla części tekstów będzie konieczne skrócenie zdań (nawet z pominięciem części sensu) lub zastosowanie skrótów.   Czym są przytoczone pojęcia UI oraz UX? UI, czyli User Interface,  to po prostu określenie interfejsu użytkownika. Choć oznacza całość wizualnych elementów pozwalających graczowi na interakcję z grą, w praktyce tłumaczeniowej (na przykład w nazwach plików z zawartością do lokalizacji) często odnosi się do elementów menu i ustawień. Z kolei UX, User Experience, to zakres wrażeń z użytkowania takiego interfejsu. Proces przygotowywania gry na różne rynki na całym świecie często obejmuje zmiany projektu interfejsu pod kątem oczekiwań użytkowników, wygody czy położenia większego nacisku na konkretne działania graczy w grze. Przetłumaczony tekst jak najbardziej wpisuje się w elementy tworzące konkretne wrażenia dla graczy – stąd dostosowanie się do konwencji tekstów technicznych czy pilnowanie limitu znaków jest tak istotne.  

Terminologia dostawcy sprzętu

Tłumacze techniczni są zaprawieni w bojach terminologicznych i wiedzą, że tłumaczenie takich elementów jak nazwy przycisków zgodnie z wytycznymi jest kluczowe dla projektu – w lokalizacji gier istnieje wiele słów, które – zależnie od platformy – mają swoje tłumaczenie, którego należy bezwzględnie przestrzegać. Od triangle button po nazwy sklepu platform.    O tym, jak bardzo różni się terminologia PlayStation i Xboksa wiedzą choćby osoby, które dołączyły do newslettera Punktów Many. Również między urządzeniami mobilnymi znajdziemy bardziej lub mniej subtelne różnice. Spójność oraz bezwzględne stosowania się do wytycznych twórców mogą wpłynąć na cały proces produkcji gier, a niedopasowanie się do nich może skutkować nawet opóźnieniem premiery gry.   Jeśli pracujesz nad tekstem gry, o której wiesz (lub widzisz z treści tekstów bądź informacji pomocniczych), że będzie wydawana na więcej niż jednej platformie – upewnij się, że twórcy nie potrzebują przygotowania na przykład dwóch (lub więcej) wersji pliku. Jeśli współpracujesz z agencją, również warto się upewnić, czy zostało to uwzględnione.  

Multiplatforming po polsku

  Twórcy gier chcą ze swoimi produktami dotrzeć do jak największej liczby graczy – na różnych platformach. Z tego powodu coraz popularniejsze są takie działania jak portowanie oraz gry wieloplatformowe i cross-platformowe. Co oznaczają te określenia?  

Porting, portowanie 

Portowanie to techniczne dostosowanie gry w taki sposób, aby działała na innym medium. Obecnie o portowaniu najczęściej czytamy w informacjach prasowych dotyczących gier na Switcha – wraz z pojawieniem się na rynku nowej rewolucyjnej konsoli, która zdobywa serca użytkowników na całym świecie zwiększyło się zapotrzebowanie na gry na tę konsolę. Dla twórców jest to okazja do zwiększenia liczby sprzedanych egzemplarzy, dlatego decydują się na wypuszczenie na Switcha starszych i nowszych tytułów z ich dorobku.

Zamiast jednak pisać kod źródłowy gry od początku, wykorzystują istniejący kod i dostosowują go w taki sposób, aby gra działała na nowej konsoli. To właśnie nazywa się portowaniem. Dla tłumaczy często wiąże się to z aktualizacjami stringów (szczególnie sterowanie), nowymi wersjami samouczków lub dodatkowymi treściami, które przy okazji są dodawane do gry (nowe misje fabularne albo przedmioty).   

Wieloplatformowość

Wieloplatformowość to nic innego jak wydanie gry na kilku różnych platformach. Przykładowo obecna strategia Microsoftu stawia na wieloplatformowość: gry, które działają na Xboksie mają być dostępne również dla graczy na komputerach osobistych (Windows). Oczywiście nie chodzi jedynie o gry wydawane na konsole i komputery.

Dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii coraz więcej „większych”, bardziej rozbudowanych gier trafia także na urządzenia mobilne.    W polskich publikacjach pojęcia wieloplatformowość i cross-platformowość niekiedy bywają używane jako tożsame – być może z błędu tłumaczenia lub braku językowego odpowiednika i konieczności przyjęcia kolejnego anglojęzycznego terminu. Wieloplatformowość dotyczy raczej technicznego aspektu – możliwości uruchomienia gry na różnych platformach. Czym w takim razie od gier wieloplatformowych różnią się gry cross-platformowe?  

Cross-platformowość gier

 Gry cross-platformowe odnoszą się najczęściej do gier online dla wielu graczy. Tak jak wieloplatformowość oznacza możliwość zagrania w jedną grę na różnych platformach, tak w gry cross-platformowe możemy grać z komputera osobistego z graczami (lub przeciwko graczom), którzy grają na konsoli.

Techniczne możliwości są jeszcze odkrywane przez twórców, natomiast zarysowuje się coraz wyraźniejszy trend do udostępniania tego rodzaju rozgrywki. Cross-platformowość może się wiązać również z zapisem postępów gry i wczytaniem ich na różnych urządzeniach, aby kontynuować rozgrywkę na przykład na komputerze osobistym, gdy dotychczas grało się na konsoli).  

Platforma gier jako kontekst tłumaczeniowy

 W lokalizacji gier wciąż się zdarza, że otrzymujemy pliki do tłumaczenia bez rozróżnienia na platformy, na które gry mają zostać wydane. Oczywiście dotyczy to również tekstu źródłowego (który z pewnością będzie edytowany). Dzięki narzędziom CAT jesteśmy w stanie bardzo łatwo i szybko znaleźć i podmienić terminologię, co znacznie skraca czas pracy – szczególnie, gdy to po stronie tłumaczy leży dostosowanie tłumaczenia do różnych platform.

Tłumaczenie tekstów do gier wieloplatformowych jest też świetnym przykładem, dlaczego w lokalizacji gier tak bardzo liczy się kontekst (rozumiany również jako odniesienie do platform!) oraz krytyczne podejście do tekstu. Tłumacz zawsze musi mieć na uwadze, czy dany tekst na pewno będzie adekwatny i pod kątem technicznym, i dla docelowego odbiorcy. 

Chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o zawodzie tłumaczy gier? Pobierz bezpłatnego e-booka o zawodzie tłumaczy gier – od czego zacząć.